જાણે કળાયલ નાચે છે મોર ! – નિરંજન રાજ્યગુરુ


પંખીની નાતમાં આવ્યો તહેવાર
જામી હરિફાઈ નર્તન ને ગાનની,
કોણ વધુ રૂપાળું, કોણ ગાય મીઠું
ને કોને સમજાય વાત સાનની ?
સાંભળીને કાગભાઈ થૈ ગ્યા તૈયાર
એણે કમ્મર કસી ચારે કોર….. જાણે કળાયેલ નાચે છે મોર…

છાણ ઘસી ઉજળી કીધી છે કાય
માથે ચૂનાને પાણીએ નાયો,
ખોંખારી ખોંખારી કંઠ કીધો છે સાબદો
જાણે કોકીલનો જાયો,
મોરલાના પીંછડા વીણી વીણીને ગૂંથ્યો
ગજરો ને ખેંચ્યા છે દોર… આજ કળાયેલ નાચે છે મોર…

ચકલાંના પીંછાની કલગી ચોટાડી
ને બગલાના પગ લીધા માગી,
કાગડીને ક્યે કે તું મલપંતી હાલ્ય
તારો લાડો બન્યો છે વરણાગી,
કાબર, લેલાં ને તેતરડા છે ભેળા
સૂર પૂરાવે ગીતડાં કલશોર… આજ કળાયેલ નાચે છે મોર…

જોવા આવેલ નૃત્યઘેલા સૌ મરમી
નિર્ણય લ્યે લાગે ના વાર,
આવું ને આટલું સુંદર નથી રે કોઈ
આયોજન કાચું નૈં લગાર,
સંમત થ્યું બોર્ડ, આની જડશે નૈં જોડ
આને દઈ દ્યો એવોર્ડ,
આમ લાગી પસંદગીની મ્હોર… આજ કળાયેલ નાચે છે મોર…

સાચુકલો મોરલો બેઠો ઉદાસ
ઈ તો થઈ ગ્યો નપાસ
ને પપ્પુ થ્યો પાસ
ઢેલ રિસાણી, ક્યે કે કાગ ચોર,
પણ કળાયલ કાગ થિયો મોર…
ઈ તો નાચ્યો થઈ કળાયેલ મોર… આજ કળાયેલ નાચે છે મોર…

ભૈ ચાલ, આપણે રમત જુદેરી રમીએ – નિરંજન રાજ્યગુરુ


ભૈ ચાલ, આપણે રમત જુદેરી રમીએ…

તું થઈ જાજે પંખી ને હું સરસ મજાનો દાણો
ચાદર થાશું કબીરાની, તું તાણો ને હું વાણો
અરસ પરસ અદ્વૈત રચીને એક બીજાને ગમીએ
ભૈ ચાલ, આપણે રમત જુદેરી રમીએ…

કાં થાઉ રેશમનો ગોટો, તું થાજે ચિનગારી
અજવાળાં ઝોકાર મિલનની અદભુત અપરંપારી
હું હું તું તું આજ મટાડી, અંદરથી ઓગળીએ
ભૈ ચાલ, આપણે રમત જુદેરી રમીએ…

શબદ અરથ, નભ વીજળી, મુરલી ફુંક તણા સૌ ખેલ
મધમાખી થા મધુરસ લેવા, સાચો ઈ જ ઉકેલ
પવન આગ, શું પવન ગતિ, શું પવન ગંધ સંબંધીએ
ભૈ ચાલ, આપણે રમત જુદેરી રમીએ…

વાંસ તણો કટકો તુજ હોઠે, શ્વાસ કૂંક ઝટ ભારી
નાદ સૂરીલો સાંભળશે આ જગના સૌ નરનારી
બે ધાતુ પ્રજળાવે, જોડે, એવી ધમણ્યું ધમીએ
ભૈ ચાલ, આપણે રમત જુદેરી રમીએ…